Artikelen krant

 Tweede Kamer kiest voor meer biologisch
25-05-21 16:02
 
De Tweede Kamer heeft zojuist vier moties aangenomen ter bevordering van de biologische landbouw en voeding. De brede politieke steun is een doorbraak voor de sector. Met ruime meerderheid is de motie van D66 en CDA voor een 'supermarkten convenant' aangenomen, die moet zorgen voor meer aandacht voor biologische voeding, door actieve voorlichting, meer schapruimte en een breder biologisch assortiment. Ook stemde de Kamer voor het opnemen van biologisch in het nieuwe Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), waardoor biologische boeren automatisch recht hebben op de basis premie, plus alle eco regelingen. Daarnaast zijn ook de moties voor meer biologisch bollen en perkgoed en het gebruik van groen laag-risico middelen aangenomen. Aanleiding voor de moties is de oproep vanuit de Europese Commissie vorige week, die pleitte voor een organic action plan in elke lidstaat.

De aangenomen motie voor een 'supermarkt convenant' op initiatief van Tjeerd de Groot (D66) en Derk Boswijk (CDA) pleit voor meer aandacht voor biologisch in de winkel, met in elk geval: actieve voorlichting, meer schapruimte en een breder assortiment. Het is aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Carola Schouten om met supermarkten in gesprek te gaan over de exacte invulling. Dat supermarkten een enorme rol spelen in de keuze van de consument, bleek al uit eerdere pilots met biologische voeding op de winkelvloer. De motie is onder andere te danken aan de actievere rol van Bionext om meer zichtbaar te zijn richting de Tweede Kamer.

Met het aannemen van de motie over het nieuwe Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) zouden biologische boeren automatisch recht hebben op de basis premie per hectare, plus alle eco regelingen vanwege hun extra inzet op natuur en milieu. Biologische boeren worden daarmee administratief ontlast. Bovendien komt er extra geld beschikbaar voor samenwerkingen en doorontwikkeling op het gebied van verduurzaming. Dat maakt het voor veel partijen aantrekkelijker om een stap extra te zetten, bijvoorbeeld met een aanvullend keurmerk, zonder dat het hen extra geld kost, zoals nu vaak het geval is.   

"Het is lang geleden dat de biologische sector zoveel steun kreeg", aldus Michaël Wilde, directeur Bionext, brancheorganisatie van de biologische sector. "Het betekent dat boeren 'die goed bezig zijn' eindelijke financieel worden beloond, dat de consument meer keuze krijgt in het biologische aanbod en dat Nederland, die nu flink achterloopt, weer mee kan komen in de Europese groeicijfers. Keuzes die passen bij de Europese ambitie om naar 25% biologisch te groeien, waarbij zowel vraag als aanbod wordt gesteund, zodat de sector evenwichtig kan groeien."

Veel steun dus voor biologisch: naast het supermarkten convenant en het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid is tevens de motie aangenomen ten aanzien van biologische bollen en perkgoed, net als de motie voor het gebruik van groene laag-risico middelen. 

Voor meer informatie: www.bionext.nl

Biohuis is de vereniging van biologische boeren en tuinders www.biohuis.org
Biologische melkveehouderij draagt bij aan stikstofreductie
“Omvorming melkveehouderij zou substantiële bijdrage kunnen leveren aan minder ammoniak.”
Het nieuwe WUR rapport “Quick Scan stikstofproblematiek en biologische veehouderij” beschrijft de
effecten van biologische bedrijfsvoering op de stikstofproblematiek. In de biologische
melkveehouderij is de ammoniakemissie per hectare ongeveer de helft lager. De totale
stikstofverliezen – de optelsom van ammoniakemissie en nitraatuitspoeling – zijn zelfs bijna 70%
lager. Hiervoor worden in het rapport vijf belangrijke oorzaken aangegeven: een hoog aantal uren
weidegang (gemiddeld 3300 uur per jaar), een kleiner aantal dieren per hectare, een lager niveau van
bemesting, het niet toepassen van kunstmest én een lager aandeel eiwit in het voer.
Bij de biologische pluimvee- en varkenshouderij is geen duidelijke conclusie. Daar zijn lagere
dieraantallen per bedrijf gunstig, maar leidt meer leef oppervlakte tot hogere emissies per dier. Voor
deze twee sectoren loopt nog onderzoek naar emissies in de uitlopen. Voor alle sectoren worden
praktische aanbevelingen gedaan voor reductiemaatregelen die bij de biologische landbouw passen.
Biohuis voorzitter IJsbrand Snoeij: “Als biologische boeren zijn we blij met de handvaten die deze
Quick Scan biedt, om onze stikstofemissies verder te verminderen. De biologische melkveehouderij
is overduidelijk onderdeel van de oplossing. Dit WUR-rapport biedt beleidsmakers de kans om ze die
rol ook te geven. Daarnaast biedt dit onze dierlijke sectoren perspectief om verder te ontwikkelen en
onderdeel te zijn van de oplossing van het stikstofprobleem.“
De Natuurweide1
voorzitter Sybrand Bouma: “Op basis van dit rapport zouden beleidsmakers van Rijk
en provincies moeten erkennen dat de biologische melkveebedrijven echt een ander bedrijfssysteem
hebben. Ze dienen dan ook als zodanig behandeld te worden. Door de wettelijke borging van de
biologische melkveehouderij kan de overheid hier een apart spoor bewandelen, en bijvoorbeeld met
lagere emissiegegevens rekenen. Bestaande en nieuwe biologische bedrijven kunnen in en nabij
kwetsbare natuurgebieden een belangrijke functie vervullen, door hun extensieve manier van
werken zonder chemische middelen. Dit komt bovenop de praktische bijdrage die ze nu al vaak
leveren aan het natuurbeheer. De biologische melkveehouderij verdient daarom een belangrijke rol
in het gebiedsgerichte beleid als duurzame en perspectiefvolle oplossing.”
Uit gegevens van het Bedrijveninformatienet (BIN) blijkt dat bij biologische
melkveebedrijven de ammoniakemissies uit de stal gemiddeld ruim 20% lager zijn per koe en de
emissies uit bemesting en beweiding ruim 50% lager per hectare. Een van de conclusies uit het
rapport luidt dan ook: “omschakelen naar biologische melkveehouderij is een kansrijke
bronmaatregel”.
Op dit moment heeft 3% van alle melkveebedrijven het biologische keurmerk. De productie is in
balans met de huidige markt. De biologische sector pleit daarom niet voor omschakelsubsidies.
Sybrand Bouma: “Om meer bedrijven de kans te geven om te schakelen, is een grotere marktvraag
noodzakelijk. In de eerste plaats zal het belang van onze huidige biologische bedrijven erkend dienen
te worden door de overheid. Hierdoor zal het voor de consument en de handel duidelijk worden dat
de biologische melkveehouderij een groot positief effect heeft op het stikstofprobleem. Deze
bewustwording van de consument, waar de overheid samen met marktpartijen een grote rol in kan
vervullen, zal de marktvraag positief beïnvloeden.“
Contact: Sybrand Bouma, Voorzitter De Natuurweide, tel 06 3745 6832
Maria Buitenkamp, Biohuis bestuurslid, tel 06 2714 8412

1
Natuurweide is de vereniging van biologische melkveehouders en is aangesloten bij het Biohuis

Onderzoeker Ton Baars: 'Gezondere melk uit vers gras kansrijk'
MELKVEEPIETER STOKKERMANS10 MEI 2021 OM 06:30UUR in NIEUWEOOGST _LINK
 
Grasboter, graskaas: weidegang heeft invloed op melk. Het verse gras zorgt niet alleen voor een andere smaak, ook voor een gezondere melkvetsamenstelling. Dr. Ton Baars, senior onderzoeker aan de Universiteit Utrecht ziet kansen om die meerwaarde te vermarkten. Het kan zeker de biologische melk een extra plus geven.

Melk met een 'gezondere' melkvetsamenstelling is niet nieuw. In juli 2006 lanceerde Campina merkmelk. Die melk zou door weidegang in de zomer en door speciaal voer met geëxtrudeerd lijnzaad in de winter 20 procent meer onverzadigd vet bevatten en leiden tot een verdubbeling van het gehalte aan omega 3-vetzuren, ook wel bekend als alfalinoleenzuur. Boeren beurden hier grofweg twee cent per kilo extra voor, afhankelijk van de hoeveelheid onverzadigde vetzuren in de melk.

De Europese voedselautoriteit EFSA vond het gemiddelde gehalte aan omega 3-vetzuren in de consumentenzuivel te laag om een gezondheidsclaim te kunnen onderbouwen. De normen die de EFSA eiste, leidden tot hoge voerkosten en gezondheidsrisico's, waarop het project stopte.

Kosten bepaling melkvetsamenstelling
Baars zelf adviseerde rond 2005 bij een soortgelijk project bij biologisch kaasmaker Aurora. 'De consument had zeker geld over voor deze bijzondere kaas. Dit project faalde vanwege de hoge kosten voor de bepaling van de melkvetsamenstelling. Met een eenvoudige meting, zoals een NIRS-analyse, was dit zeker een succes. De tijd staat niet stil.'

Veel biologische boeren kunnen nu de gezonde melk maken
TON BAARS, SENIOR ONDERZOEKER UNIVERSITEIT UTRECHT
In tegenstelling tot de EFSA ziet Baars een duidelijke meerwaarde in melk met een verbeterde vetsamenstelling: 'Misschien dat bepaalde verschillen niet leiden tot enorme gezondheidseffecten, zoals de EFSA stelde. Wel verwacht ik dat hier elkaar versterkende effecten spelen. Zo bleek uit Duits onderzoek dat de combinatie van onverzadigd geconjugeerd linolzuur, wat in weidemelk voorkomt, en omega 3-vetzuren hand in hand gaat met het minder voorkomen van astma en allergieën.'

Ook kan volgens hem dit onverzadigd geconjugeerd linolzuur, ook wel weide-CLA genoemd, een aantal voorstoffen als transvaccinzuur en ook verschillende vetgebonden vitamines bevatten.'Tezamen kan dit de melk gezonder maken. Overigens is niet vastgesteld dat de overige vetzuren in melk ongezond zijn. Deze onverzadigde vetzuren worden wel als gezondheidondersteunend gezien', aldus Baars.

Gezond voor de koe
Daarbij is dit omega 3-vetzuur ook gezond voor de koe, weet Els van Looveren, product manager melkvee bij het Belgische Arvesta, de leverancier van geëxtrudeerd lijnzaad tijdens het Campina-merkmelkproject: 'Uit eigen onderzoek komt naar voren dat dit omega 3-vetzuur goed is voor de vruchtbaarheid, de eicelkwaliteit.'

Die combinatie van onverzadigde vetzuren en omega 3-vetzuren is op de goedkoopste manier te maken door koeien vers gras te geven, weet Baars. In zomermelk is de opname van vers gras positief gecorreleerd met weide-CLA, meer omega 3-vetzuren en een goede omega 6/omega 3-verhouding in het melkvet. Met de toename van de hoeveelheid omega 3-vetzuren in de melk neemt de verhouding tussen omega 6 tot omega 3 af.

Pensbacteriën
Volgens Baars toont dit onderzoek dat een verbetering van de vetzuurkwaliteit vooral kan worden bereikt met vers gras, vlinderbloemigen en kruiden: 'Het is echter wel lastig om veel onverzadigde vetzuren in de melk te krijgen. In de pens wordt meer dan 90 procent van de onverzadigde vetzuren omgezet in het verzadigde vetzuur stearine. Krachtvoer en mais hebben een negatief effect op het omega 3-gehalte in het vet. Deze producten bevatten niet de gewenste vetzuren; het zetmeel in deze producten maakt dat de pensbacteriën meer onverzadigde vetzuren omzetten in verzadigde.'

In de winter is de productie vanwege het lijnzaad volgens Baars een stuk duurder. 'Het is verstandiger om in de zomer op basis van vers gras gezonde producten als boter en kaas te maken, die ook in de wintermaanden inzetbaar zijn.'
Als manier om zoveel mogelijk melk uit vers gras te produceren, noemt Baars het Ierse systeem, dat sommige Nederlandse biologische melkveehouders ook toepassen. De koeien kalven in het voorjaar af en eten de hele zomer enkel gras, in een deel van de winterperiode staan ze droog.

Echte grasverwerkers
Ook om een andere reden ziet Baars kansen voor de biologische melkveehouderij: niet iedere koe kan veel melk uit alleen weidegras maken: 'Een hoge en smalle koe, zoals het Holstein-ras, heeft krachtvoer en snijmais nodig om melk te produceren en is daarom minder geschikt. Kleinere, ronde koeien, zoals de Nieuw-Zeelandse zwartbonte, zijn echte grasverwerkers.'

Datzelfde geldt voor de weidesamenstelling, waar een goede biodiversiteit wenselijk is: 'Zo kan het grasland gebalanceerd produceren, wordt er meer uit het bodemleven gehaald en hoeft er niet met stikstof worden bijgestuurd.'
Volgens Baars is deze bijzondere melk voor biologische boeren nu al haalbaar: 'Maar door de puntjes op de i te zetten qua koetype, beweidingssysteem en afkalfpatroon, is nog meer uit het gras te halen.'